پسوریازیس چیست؟ آیا با انواع پسوریازیس آشنا هستید؟
پوست انسان همچون سایر اعضای بدن دچار عارضه و عفونت میشود. پسوریازیس یا صدفک یکی از بیماریهای مزمن پوستی است که امروزه افراد بسیاری را درگیر خود کرده است. این بیماری، یک بیماری ژنتیکی بوده که با دستگاه ایمنی بدن ارتباط مستقیمی دارد.
پسوریازیس یک بیماری خودایمنی شناخته میشود، به طوری که سیستم ایمنی بدن به جای محافظت از بدن به آن آسیب وارد میکند. زمانی که چرخه زندگی سلولهای پوستی سرعت پیدا میکند این بیماری خود را نشان میدهد. این عارضه باعث بوجود آمدن پوسته و فلسهای ضخیم و برجستهای روی پوست بدن و صورت میشود.
پسوریازیس مانند سایر بیماریها انواع و اقسام مختلفی دارد. در این بلاگ قصد داریم تا اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با انواع پسوریازیس را در اختیار شما قرار دهیم. پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.
بیماری پسوریازیس از جمله بیماریهایی است که در اشکال گوناگونی بروز پیدا میکند و اندامهای مختلف بدن را درگیر میکند.
برخلاف باور عموم مردم، پسوریازیس یک بیماری یا اختلال درماتولوژیک نیست؛ بلکه یک اختلال خودایمنی در بدن است که به موجب آن، سیستم ایمنی بدن انسان به سلولهای عادی پوست حمله میکند. علاوه بر این، پسوریازیس را نمیتوان یک بیماری منفرد به شمار آورد. پسوریازیس مجموعهای از بیماریهای مختلف است که در قالب علائم و نشانههای پوستی بروز پیدا میکنند. حتی محل بروز پسوریازیس روی بدن نیز بر حسب نوع آن بیماری تفاوت میکند و برای هر کدام از انواع بیماری پسوریازیس باید یک روش درمان اختصاصی و جداگانه را پیش گرفت.
گاهی حتی شرایط به قدری بغرنج و پیچیده میشود که یک فرد در یک زمان به چند نوع مختلف از پسوریازیس ابتلا پیدا میکند یا در طول یک بازه زمانی کوتاه، یک نوع از پسوریازیس به نوع دیگری تغییر مییابد؛ البته عامل بروز این قبیل اوضاع، شرایط و محرکهای محیطی است. از آنجاییکه پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است، پزشک برای درمان آن باید به مدت طولانی بیمار را تحت نظر داشته باشد.
انواع پسوریازیس
پسوریازیس با توجه به عوارضی که در فرد ایجاد میکند و با توجه به ناحیهای که در آن ایجاد میشود به انواع مختلفی تقسیم میشود. به طور کلی از مهمترین علائم انواع پسوریازیس میتوان به خارش شدید پوست، لکههای قرمز، پوسته پوسته قرمز، التهاب، سفتی عضلات و…. اشاره کرد. انواع پسوریازیس به شرح زیر هستند:
پسوریازیس صورت
با توجه به مطلب منتشر شده در وبسایت psoriasis: یکی دیگر از مشکلات پوستی مزمن که به صورت لکههای ضخیم قرمز و قهوهای رنگ خود را نشان میدهد، پسوریازیس صورت است. این عارضه خفیف است و میتواند بخشهای مختلفی از صورت چون گردن، پیشانی، گوشها، خط مو و… را درگیر خود کند. ظاهر شدن علائم مربوط به پسوریازیس روی صورت بسیار نادر است.
بدین ترتیب پلاکهای قرمز و پوسته پوسته در بخشهای مختلف صورت ظاهر میشوند. این پلاکها که هر نقطه از صورت را تحت تاثیر قرار میدهند، متقارن هستند.
پسوریازیس ناخن
یکی دیگر از انواع پسوریازیس، مربوط به ناخنها است. این عارضه گرچه خیلی شایع نیست اما یک نوع پسوریازیس به شمار میرود. به دلیل تشابه بین این عارضه و عفونتهای قارچی روی ناخن، معمولا با عفونتهای قارچی اشتباه گرفته میشود. از علائم ابتلا به این نوع پسوریازیس میتوان به حفره ناخن، شیارها، تغییر رنگ، شل شدن ناخن، پوست ضخیم زیر ناخن، لکههای رنگی زیر ناخن و… اشاره کرد.
اگر این نوع پسوریازیس درمان نشود میتواند موجب خرد شدن و ریختن ناخنها شود. معمولا برای درمان این عارضه پزشکان از روشهای درمانی چون نور درمانی، زیست شناسی، داروهای خوراکی چون متوترکسات استفاده میکنند.
پسوریازیس ناحیه تناسلی
یکی از شایعترین نوع پسوریازیس در زنان و مردان، در ناحیه تناسلی است. این نوع پسوریازیس معمولا در واژن، آلت تناسلی مردان و کشالههای ران خود را نشان میدهد. هنوز علت دقیق این نوع پسوریازیس مشخص نشده است اما عوامل ژنتیکی و ناهنجاریهای سیستم ایمنی از دلایل اصلی و مهم آن هستند.
پوشیدن لباس تنگ، استفاده از دستمال توالت زبر، محصولات بهداشتی بیکیفیت، هر عاملی که موجب اصطحکاک پوست شما شود و… از دلایلی است که موجب بروز این نوع پسوریازیس میشود. این نوع پسوریازیس خود را به صورت لکههای براق و قرمز رنگی نشان میدهد. از این رو قرار گرفتن در این ناحیه حساس میتواند باعث ناراحتی زنان و مردان شود.
پسوریازیس مفصلی
در پسوریازیس مفصلی تمام مفاصل بدن دچار التهاب میشود، البته این التهاب با درد بسیاری همراه است. این التهاب به قدری است که تمام تاندونها و لیگامانها درگیر این عارضه میشوند. این بیماری در سنین ۱۵ تا ۲۵ سال آغاز میشود و از سنین ۲۵ تا ۵۰ سال خود را نشان میدهد.
آرتریت پسوریازیس میتواند به چهار شکل آرتریت مخرب، درگیری مفصلی، اسپوندیلیت و پلی آرتریت خود را نشان میدهد.
از علائم این نوع پسوریازیس میتوان به خشکی مفاصل، درد مفاصل، التهاب و تورم و… اشاره کرد.
برای درمان این عارضه از روشهای مختلفی استفاده میکنند، البته این موضوع به دلیل ابتلا به پسوریازیس بستگی دارد. ابتدا باید دلیل آن را پیدا کرد سپس میتوان با روشهای مختلف موجب بهبود این عارضه شد.
پسوریازیس گوتات
با توجه به محتوای منتشر شده در وبسایت webmd: این نوع پسوریازیس به صورت لکههای قرمز رنگی روی صورت ظاهر میشود. این نوع پسوریازیس یکی از شایعترین نوع این عارضه است که حدود ۸ درصد افراد را درگیر کرده است. این نوع پسوریازیس بیشتر در دوران کودکی و بزرگسالی در افراد خود را نشان میدهند. لکههای این نوع پسوریازیس به صورت جداگانه و قطرهای روی پوست ظاهر میشوند.
این لکهها روی قسمتهای مختلف بدن و صورت ظاهر میشوند. از عوامل محرک پسوریازیس میتوان به گلودرد، دارو، عفونت، استرس، دارو و آسیب دیدگی پوست اشاره کرد.
بیشتر پزشکان برای درمان این نوع پسوریازیس پمادهای استروئیدی، نوردرمانی و داروهای خوراکی را تجویز میکنند. تشخیص علت اصلی این عارضه میتواند به درمان آن کمک کند، معمولا علت اصلی گسوریازیس گوتات در بدن عفونت عفونت باکتریایی است که میتوان با مصرف آنتی بیوتیک آن را درمان کرد.
پسوریازیس اریترودرمیک
یکی از نادرترین نوع پسوریازیس، اریترودرمیک است. این نوع پسوریازیس به صورت لایههای سوختگی خود را نشان میدهد به همین دلیل باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید. از آن جایی که در این زمان بدن قادر نخواهد بود تا دمای خود را کنترل کند، به احتمال زیاد فرد در بیمارستان بستری خواهد شد.
این نوع پسوریازیس به صورت لکهها و پوستههایی قرمز رنگ روی بدن ظاهر میشوند و میتوانند تمام بدن را در بر بگیرند. ازجمله دلایل پسوریازیس اریترودرمیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آفتاب سوختگی
- اعتیاد به الکل
- استرس
- عفونت
- قطع ناگهانی برخی داروها
- پسوریازیس پلاک گسترده، پوسچولار
از آنجایی که این عارضه میتواند خطرساز باشد، در صورت بستری در بیمارستان از درمانیهایی چون پانسمان مرطوب دارویی، داروهای خوراکی، داروهای بیولوژیکی و داروهای استروئیدی اشاره کرد. در صورت ابتلا به این نوع پسوریازیس بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
پسوریازیس پوست سر
این نوع پسوریازیس بیشتر در افرادی شایع است که به پسوریازیس پلاک مبتلا هستند. در واقع زمینه برای ابتلا به این بیماری در این دسته افراد بسیار بیشتر از سایرین است. شوره سر، خط مو بسیار خالی، خارش سر و… از علائم ابتلا به این عارضه است. البته این نوع لکهها تنها در کف سر ظاهر نمیشوند بلکه در نواحی گردن، گوشها و صورت هم ممکن است این لکهها نمایان شوند.
پمادهای موضعی ویتامین D، آماده سازی تار، شامپوهای حاوی استروئید و لوسیونهای دارویی از بهترین گزینههای درمان این عارضه است.
پسوریازیس پلاکی
پسوریازیس پلاکی که با نام پسوریازیس وولگاریس نیز شناخته میشود، شایعترین نوع بیماری پسوریازیس است و تقریباً ۸۰ الی ۹۰ درصد افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند، این نوع از بیماری را دارند.
پسوریازیس پلاکی زمانی به وجود میآید که سلولهای ایمنی دفاعی، یعنی سلولهای تی، بهطور ناگهانی در لایه خارجی پوست فعال شوند و در حالت مبارزه با یک عفونت فرضی که وجود خارجی ندارد، قرار بگیرند. در این شرایط، سلولهای تی شروع به آزادسازی پروتئینهای التهابی میکنند که روند تولید سلولهای پوستی (یعنی کراتینوسیت) را تسریع مینمایند. به این ترتیب، حجم زیادی سلول جدید روی سطح پوست تشکیل میشوند و یک لایه ضخیم و ناهموار را به وجود میآورند. این لایه خشک، قرمز رنگ و برفکی را پلاک مینامند.
این پلاکها معمولاً روی آرنج، زانو، پوست سر و کمر بیمار تشکیل میشوند. برای ارزیابی شدت علائم بر حسب پایش بیماری (ضخامت پوست)، اریتما (قرمزی) دسکواماسیون (شدت پوستهپوستهشدگی) و درصد گستره درگیری پوست از شاخص شدت و مساحت پسوریازیس استفاده میشود.
عددی که برای شاخص شدت و مساحت پسوریازیس به دست میآید، به پزشک کمک میکند تا مناسبترین شیوه و داروی درمان را برای بیمار انتخاب کند و به شکل مؤثر بر کارآمدی روش درمان نظارت داشته باشد.
پسوریازیس خالدار
پسوریازیس خالدار دومین نوع شایع از بیماری پسوریازیس است. این بیماری عمدتاً کودکان را درگیر میکند و در وهله دوم، بزرگسالان زیر سی سال را مبتلا میکند.
پسوریازیس خالدار بهطور معمول با حضور یک باکتری یا ویروس همراه است که یک الی سه هفته بعد از ابتلا باعث بروز علائم بیماری میشوند. آسیب پوستی ناشی از این بیماری به صورت نواحی کوچک (به قطر ۱ تا ۱۰ میلیمتر)، صورتیرنگ و به شکل اشک ظاهر میشود و روی آن را لایه نازکی از پوسته میپوشاند.
پسوریازیس خالدار معمولاً کودکان را مبتلا میکند؛ زیرا بیماریهایی که باعث و عامل بروز این نوع از پسوریازیس هستند، بیشتر در کودکان شایع میباشند. برخی از این بیماریها که علائم بیماری پسوریازیس خالدار را تحریک میکنند، عبارتند از: گلودرد میکروبی، آبلهمرغان و عفونت مجرای تنفسی فوقانی.
روش درمان پسوریازیس خالدار تفاوت چندانی با روش درمان پسوریازیس پلاکی ندارد. اگر فرض را بر آن بگیریم که بیماریهای باکتریایی باعث بروز علائم پسوریازیس در بدن باشند، آنگاه مصرف آنتیبیوتیک میتواند در کنترل علائم مؤثر باشد.
پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس، یکی از انواع نه چندان شایع از بیماری پسوریازیس است که افراد چاق و دارای اضافه وزن را بیش از سایرین درگیر میکند. این نوع از پسوریازیس معمولاً در نواحی چینخورده بدن ظاهر میشود و به جای آنکه پوست را خشک و خشن کند، مرطوب است.
پسوریازیس معکوس در زیر بغل، زیر سینهها، در شیار باسن، کشاله ران یا روی شکم ظاهر میشود. این نوع پسوریازیس اگر ناحیه تناسلی را درگیر کند، بسیار خطرناک و دردسرساز خواهد بود؛ زیرا پوست آن ناحیه بهشدت حساس و نازک است.
بسیاری از پژوهشگران و پزشکان بر این باورند که پسوریازیس معکوس در اثر تجمع سلولهای آدیپوز (ذخیرهکننده چربی) که پروتئینهای التهابی (به نام سیتوکین) از خود به بافتهای پیرامون منتشر میکنند، به وجود میآید. هرچه میزان تجمع سلولهای آدیپوز بیشتر باشد، التهاب نیز شدیدتر خواهد بود. این التهاب در کنار اصطکاک و سایش پوست در نواحی چینخورده باعث بروز علائم سخت در نواحی درگیر پسوریازیس معکوس خواهد شد.
کاهش وزن یکی از راهکارهای بسیار مؤثر در بهبود علائم پسوریازیس معکوس است؛ و در کنار آن باید از داروهای خوراکی و موضعی نیز استفاده کرد.
پسوریازیس پوسچولار (چرکدانهای)
پسوریازیس پوسچولار یا چرکدانهای بهصورت جوشهای چِرکی کوچک روی پوست ظاهر میشود که در نهایت، خشک میشوند و جای آنها به شکل تکههای سخت و ضخیم روی پوست باقی میماند. علت و عامل اصلی پسوریازیس پوسچولار هنوز بهطور دقیق شناسایی نشدهاست؛ اما بسیاری از پزشکان و پژوهشگران بر این عقیدهاند که التهاب شدید و آنی در بدن باعث از بین رفتن تعداد زیادی از گلبولهای سفید خون که در فرآیند خودایمنی دخیل هستند، میشود. جوشهایی که در اثر این بیماری روی پوست ظاهر میشوند، حاوی گلبولهای سفید خون و یک مایع سرمی به نام لیکور پوروس هستند.
پسوریازیس پوسچولار انواع مختلف دارد:
الف. پسوریازیس پوسچولار موضعی (LPP): این نوع از پسوریازیس پوسچولار نسبت به انواع دیگر، خفیفتر است و معمولاً دستها و پاها را درگیر میکند.
ب. پسوریازیس پوسچولار گسترده (GPP): این نوع از پسوریازیس پوسچولار با نام پسوریازیس فون زومبوش نیز شناخته میشود و میتواند بخشهای گستردهای از بدن را درگیر کند. پسوریازیس پوسچولار گسترده با یک ترومای شدید همراه است که میتواند زندگی انسان را تهدید نماید.
پسوریازیس پوسچولار حلقوی (APP): این بیماری کودکان را بیش از بزرگسالان و زنان را بیش از مردان درگیر میکند. پسوریازیس پوسچولار حلقوی معمولاً روی ناحیه شکم، گردن، بازوها و پاها ظاهر میشود و پلاکهای حلقویشکل یا چرکی ایجاد میکند.
یکی از عوامل مهم بروز پسوریازیس پوسچولار گسترده، قطع ناگهانی تولید کورتیکواستروئیدهای سیستمیک (مثل پردنیزون) در بدن است. علاوه بر این، عفونت مجرای تنفسی فوقانی و برخی داروها مثل تربینافین نیز در بروز علائم پسوریازیس پوسچولار گسترده مؤثر میباشند.
برای درمان پسوریازیس پوسچولار معمولاً داروهای ضدویروس مثل متوترکسات یا سایکلواسپورین در کنار دیگر داروهای ضدالتهابی موضعی یا خوراکی برای بیمار تجویز میشوند.
نکته: گاهی از اوقات، داروی متوترکسات باعث بروز واکنش منفی در بدن میشود و پسوریازیس پلاکی را به پسوریازیس پوسچولار حاد و وخیم تبدیل میکند.
معرفی کلینیک صدف
اگر برای انجام خدمات زیبایی پوست و مو به دنبال یک کلینیک معتبر در شهر تهران هستید، قطعا کلینیک صدف یک انتخاب بی نظیر است. تمام خدمات زیبایی مربوط به پوست و مو در این کلینیک با بهترین تجهیزات پزشکی و امکانات به روز انجام میشود. بهترین پزشکان و متخصصان فارغالتحصیل از دانشگاههای معتبر جهان در این کلینیک مشغول به فعالیت هستند. کلینیک صدف همواره به دنبال آن است تا با ارائه بهترین خدمات پوست و مو و زیبایی بتواند رضایت مراجعین را کسب کند. پس با خیال راحت و اطمینان خاطر جهت انجام خدمات زیبایی به این کلینیک مراجعه کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خدمات زیبایی این کلینیک به وبسایت کلینیک صدف مراجعه کنید.
سوالات متداول
چگونه میتوان انواع بیماری پسوریازیس را کنترل کرد؟
معمولا با استفاده از داروهای خوراکی، سبک زندگی سالم، انتخاب یک برنامه مراقبت پوستی و…. از مهمترین عواملی هستند که میتوان از ابتلا به انواع پسوریازیس جلوگیری کنند.
پسوریازیس در صورت یکه شدت پیدا کند میتواند چند درصد افراد را درگیر خود کند؟
طبق نظر پزشکان، پسوریازیس شدید میتواند حدود ۱۰ درصد بدن را درگیر خود کند.
از چه داروهایی برای کنترل و درمان انواع پسوریازیس استفاده میشود؟
معمولا از قطران ذغال سنگ، پماد هیدروکورتیزون، داروهای ضدخارش و اسید سالیسیلیک استفاده میکنند.
پزشکان برای درمان این عارضه از چه داروهای موضعی استفاده میکنند؟
رتینوئیدها، ویتامین D، نرم کننده، کورتیکواستروئید وپیمکرولیموس از داروهای موضعی هستند که برای درمان این عارضه استفاده میشوند.