برخی از ترکیبات دارویی غیرتخصصی میتوانند در درمان پسوریازیس خفیف مؤثر باشند. بهعلاوه، ترکیب این داروها با داروهای درمانی تخصصی نیز در کاهش شدت و وخامت علائم این بیماری کارآمد خواهد بود. اگرچه داروهای غیرتخصصی را بدون نسخه پزشک نیز میتوان تهیه کرد، اما هرگز نباید برای درمان دارویی پسوریازیس به خوددرمانی اکتفا کنید.
پسوریازیس شبیه به بسیاری از بیماریهای پوستی دیگر است و گاهاً با آنها اشتباه گرفته میشود. اگر این بیماری به درستی تشخیص داده نشود و از داروی مناسب برای آن استفاده نشود، وضعیت بسیار وخیمتر خواهد شد. بهعلاوه، اگر به بیماری دیگری مبتلا باشید و آن را با پسوریازیس اشتباه بگیرید، تشخیص اشتباه میتواند فرصت طلایی برای درمان آن بیماری را از بین ببرد. ما در این مقاله انواع درمانهای دارویی را به تفصیل بیان میکنیم.
-
کرم هیدروکورتیزون
کرم هیدروکورتیزون ۱ درصد یکی از داروهای مهم و تأثیرگذار برای تسکین علائم پسوریازیس است و بیمار میتواند بدون نسخه پزشک آن را از داروخانه تهیه کند. این دارو پروتئینهای التهابی (که سیتوکین نام دارند) را غیرفعال میکند و از این طریق از قرمزی، تورّم و خارش پوست میکاهد. برخی از عوارض جانبی کرم هیدروکورتیزون عبارتند از احساس سوختگی یا گزش در موضع، آکنه، تغییر در رنگ پوست و تشدید موقّت خارش.
کرم هیدروکورتیزون را نباید روی پوست صورت یا ناحیه تناسلی استفاده کرد؛ مگرآنکه پزشک نحوه صحیح استفاده از آن را برایتان کامل توضیح داده باشد. استفاده طولانیمدت از این کرم باعث بروز آتروفی پوستی دائم میشود.
-
داروهای ضدخارش
علاوه بر کرم هیدروکورتیزون، داروهای دیگری نیز در بازار در دسترساند که مشخصاً برای تسکین خارش پوست طراحی شدهاند:
آنتیهیستامینها: این گروه از ترکیبات دارویی هیستامین را در بدن انسان غیرفعال و عملکرد آن را متوقف میکنند و به این طریق، از بروز آلرژی جلوگیری مینمایند. برخی از انواع آنتیهیستامینها مثل بِنادریل (دیفنهیدرامین) دارای اثر آرامبخشی میباشند. اگر خارش پوست خواب شبانه را از شما گرفتهاست، ما این دارو را به شما پیشنهاد میکنیم.
کرمهای ضدخارش: این کرمهـا گیرندههای عصب پوست را بهطور موقّت غیرفعال میکنند و از کار میاندازند. در این قبیل کرمها از ترکیباتی مثل منتول یا کامفور یا حتّی بیحسکننده بنزوکائین استفاده میشود.
-
سالیسیلیک اسید
سالیسیلیک اسید در حقیقت یک نوع کراتولیتیک است و به حذف پوست اضافه از ناحیه مبتلا به پسوریازیس کمک میکند. این ترکیب، پوستهها و فلسهای اضافه را در خود حل میکند و از بین میبرد. پس از استفاده از این ترکیب، پوست خود را بشویید یا با یک برس نرم پوستهای اضافه را جدا کنید.
سالیسیلیک اسید در قالب مشتقات دارویی مختلف مثل کرم، شامپو، صابون و لوسیون در بازار عرضه شدهاست. سالیسیلیک اسید پوستهها و فلسهای اضافه را از پوست بستر جدا میکند و در نتیجه، داروها و کرمهای دیگر بهتر جذب پوست خواهند شد.
-
قطران زغالسنگ
قطران زغالسنگ طی بیش از یک قرن در درمان پسوریازیس و دیگر مشکلات پوستی کاربرد داشتهاست. این ترکیب، التهاب پوست را کاهش میدهد و از تکثیر و رشد بیرویه سلولهای پوست نیز جلوگیری میکند. قطران زغالسنگ اگر تحت نظر پزشک و طبق یک برنامه منظم مصرف شود، در طول هشت هفته میتواند علائم پسوریازیس را به میزان قابلملاحظهای تخفیف و تسکین بدهد.
سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کردهاست که محصولات بهداشتی و دارویی حاوی ۵ درصد (و نه بیشتر) قطران زغالسنگ کاملاً ایمن هستند و در درمان پسوریازیس مؤثر خواهند بود.
عوارض جانبی استفاده از قطران زغالسنگ بسیار نادر هستند؛ اما از میان آنها میتوانیم به خارش و قرمزی پوست اشاره کنیم. امروزه قطران زغالسنگ در انواع محصولات بهداشتی و آرایشی مثل لوسیونها، کرمها، شویندههای بدن در حمام و شامپوها به کار میرود.
کرمها و لوسیونهای حاوی قطران ذغالسنگ که برای درمان پسوریازیس استفاده میشوند، معمولاً باید بین ۱ الی ۲ ساعت روی پوست بمانند و بعد با آب شسته شوند. قطران ذغالسنگ بوی تند و رزینمانند دارد و اگر روی پارچه پاشیده شود، لک آن دائم باقی خواهد ماند.
-
شامپوهای درمانـی
پسوریازیس روی پوست سر معمولاً به راحتی درمان نمیشود؛ زیرا موها شرایط را برای استفاده از داروهای موضعی بسیار سخت میکنند. به همین دلیل، برای درمان این نوع از پسوریازیس از شامپوهای درمانی (حاوی سالیسیلیک اسید، قطران ذغالسنگ یا ترکیب هر دو) استفاده میشود. طبق نظر پزشک، بیمار میتواند این شامپوها را به تنهایی یا در کنار داروهای دیگر و به عنوان مکمّل استفاده کند.
برای آنکه بیشترین تأثیر از این روش درمان حاصل شود، سر را به شامپو آغشته کرده و برای ۵ الی ۱۰ دقیقه صبر کنید. پس از آن، موها را به آرامی شانه کنید و بعد آبکشی نمایید. به این ترتیب، پلاکها و پوستههای اضافه بدون درد یا خونریزی از سر جدا میشوند.