بیماری پسوریازیس را نمیتوان با عمل جراحی درمان کرد. اما برخی از شرایط محیطی میتوانند بر علائم این بیماری تأثیر بگذارند. برای مثال، اگر پوست روزانه به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه در معرض نور ملایم آفتاب قرار بگیرد، علائم پسوریازیس به میزان قابلملاحظهای بهبود خواهند یافت؛ البته به شرط آنکه پیش از آن از کرم ضدآفتاب استفاده شده باشد. در درمان های غیر دارویی پسوریازیس مانند فوتوتراپی یا نوردرمانی نیز از همین شیوه استفاده میشود. در این روش، پوست آسیبدیده در شرایط کنترلشده در معرض اشعههای نور فرابنفش مصنوعی قرار میگیرد و به این ترتیب، روند بیشتولید سلولهای پوستی کند میشود. تکنیک فوتوتراپی در درمان پسوریازیس بسیار مؤثر است و میتواند به تنهایی یا در ترکیب با داروهای موضعی یا سیستمیک برای بیمار تجویز شود.
انواع فوتوتراپی (نوردرمانی)
تکنیک فوتوتراپی دارای اثر ضدالتهابی است و علاوه بر آن، سیستم ایمنی را نیز سرکوب میکند و از این جهت، برای درمان پسوریازیس بسیار مؤثر میباشد. این روش مشخصاً زمانی کاربرد دارد که بیش از ۳۰ درصد از پوست بدن درگیر پسوریازیس شدهباشد. در تکنیکهای فوتوتراپی از دو نوع اشعه فرابنفش نوع ب (که قویتر است) و اشعه فرابنفش نوع آ (که ضعیفتر است) استفاده میشود. انواع روشهای فوتوتراپی عبارتند از:
- دستگاه فرابنفش نوع ب پهنباند و دستگاه فرابنفش نوع ب باریکباند: این دو نوع اشعه فرابنفش را میتوان در کنار درمان با قطران ذغالسنگ برای بیمار تجویز کرد؛ زیرا در صورت استفاده از ترکیبات حاوی قطران ذغالسنگ پیش از فوتوتراپی، پوست نسبت به نور حساسیت بیشتری پیدا میکند. این رویکرد درمانی با نام “درمان گوکِرمَن” شناخته میشود.
- سورالین + اشعه فرابنفش نوع آ (PUVA): در این روش، پیش از فوتوتراپی از یک ماده به نام سورالن برای افزایش حساسیت پوست نسبت به نور استفاده میشود. علّت حساسسازی پوست در این روش آن است که اشعه فرابنفش نوع آ معمولاٌ به تنهایی به قدر کافی قدرت درمانی ندارد.
- درمان با لیزر اکسیمر: لیزرهای اکسیمر که اشعههای فرابنفش سبک اما متمرکز از خود متساعد میکنند، برای درمان نواحی محدود با مساحت اندک از پوست کاربرد دارند. برای مثال، این روش برای درمان پسوریازیس پایدار روی زانوها یا آرنجها مناسب است.
یک دوره درمان کامل با فوتوتراپی معمولاً معادل سه الی پنج جلسه در هفته است و این روند باید برای چندین هفته ادامه داشته باشد. پس از آن نیز بیمار باید برای تجدید اثر درمان به پزشک خود مراجعه و درمان را تمدید کند. برخی از عوارض جانبی این روش درمان عبارتند از احساس سوزش، خارش، قرمز و نورسوختگی روی پوست (این مورد معمولاً در افرادی که پوست حساس دارند، مشاهده میشود).
تکنیک فوتوتراپی یا نوردرمانی معمولاً احتمال ابتلا به سرطان پوست (خصوصاً کارسینوم سلول سنگفرشی) را افزایش میدهد. احتمال ابتلا به سرطان در افرادی که روش درمان سورالین + اشعه فرابنفش نوع آ را برای مدت طولانی دریافت کردهاند، بالاتر است. |
روش فوتوتراپی یا نوردرمانی برای افرادی که سیستم ایمنیشان با داروهای دیگر سرکوب شدهاست، مناسب نمیباشد. علاوه بر این، این روش برای بیماران مبتلا به ملانوم، لوپوس یا اختلالهای حساسیت به نور مانند اریتروپویتیک پروتوپورفیریا نیز توصیه نمیشود.
درمانهای مکمّل و جایگزین
بسیاری از بیماران مبتلا به پسوریازیس برای درمان علائم خود به ترکیبات و داروهای طبیعی روی میآورند. اما از میان این ترکیبات درمانی طبیعی، تنها شمار معدودی در تسکین علائم مؤثر هستند؛ که از میان آنها میتوان به آلوئهورا یا زردچوبه اشاره کرد. البتـه به غیر از این موارد، ترکیبات طبیعی دیگری نیز وجود دارند که در تسکین علائم پسوریازیس مؤثر میباشند و آنها را در ادامه میشناسید.
کپسایسین
کپسایسین یک ترکیب شیمیایی است که از فلفل چیلی استخراج میشود و به نظر میرسد که در صورت استفاده موضعی میتواند مسیر سیگنالهای درد به مغز را مسدود کند. این ماده برای تسکین خارش مؤثر است و البته باید روی پوست بدون زخم استفاده شود.
کپسایسین معمولاٌ به صورت کرمهای موضعی یا چسبهای ترانسدِرمال و تحت نام برندهای مختلف در بازار در دسترس است.
بنا به اعلام بنیاد ملّی پسوریازیس، کرمهای موضعی حاوی ۰.۰۲۵ درصد کپسایسین در تسکین قرمزی، خارش و فلسزدگی پوست مبتلا به پسوریازیس مؤثر میباشند.